بررسی بازی Stronghold Crusader: Definitive Edition

شاید بتوان گفت که بیشتر از نصف گیمرهای ایرانی، حداقل با یکی از نسخه‌های سری جنگ‌های صلیبی خاطره دارند. آن دوبله خاطره‌انگیز که در ذهن‌ها حک شده، دوربین از به بالا پایین که خیلی از ما را با دنیای بازی‌های استراتژیک آشنا کرد، سرباز کماندار عرب و کلی خاطره دیگر، همه و همه از دل این بازی‌ها بیرون آمده‌اند. استودیوی فایرفلایز (Fireflies) بعد از چندین سال بالاخره فهمید که این بازی‌ها بین گیمرها چه قدر محبوب‌اند و شروع به ساخت نسخه‌های ریمیک این آثار فراموش نشدنی کرد. حالا نوبت به اولین نسخه Stronghold Crusader رسیده و می‌توانیم یک بار دیگر پای این دنیای آشنا بشینیم. همراه نقد بازیسنتر از این بازی باشید.

گاهی بازگشت به گذشته می‌تواند تجربه‌ای تازه و جذاب باشد؛ به‌ ویژه زمانی که صحبت از اثری باشد که سال‌ها پیش قصد تجربه‌اش را داشته‌ایم اما به دلایلی هرگز موفق به تجربه آن نشدیم. Stronghold: Crusader دقیقاً یکی از همین بازی‌هاست. عنوانی که در دوران بچگی و البته نوجوانی حسابی ما را شیفته خودش کرد، ولی الان به خاطر گرافیک قدیمی آن دیگر نمی‌توانستیم خیلی با آن ارتباط برقرار کنیم. جنگ‌های صلیبی یا همان Stronghold که بقیه دنیا با این اسم می‌شناسنش، مجموعه‌ای با سابقه در ژانر استراتژی هم‌زمان (RTS) با محوریت قرون وسطی‌ به شمار می‌رود. نسخه‌ Crusader، دومین بازی از این سری محسوب می‌شود که در سال ۲۰۰۲ منتشر شد و توانست به‌سرعت جایگاه ویژه‌ای بین علاقه‌مندان این سبک پیدا کند. محبوبیت آن آنقدر زیاد بود که باعث شد این مجموعه ادامه پیدا کند و تا سال‌های بازی‌های مختلفی از آن عرضه شود. چند سال بعد، نسخه‌ای جدید تحت عنوان Stronghold: Crusader HD منتشر شد که با گرافیک امروزی و پشتیبانی از سیستم‌های جدیدتر، امکان تجربه‌ مجدد این عنوان کلاسیک را فراهم کرد.

حالا در سال ۲۰۲۵، شاهد انتشار دومین بازسازی این عنوان با نام Stronghold Crusader: Definitive Edition هستیم؛ نسخه‌ای که گیمرهای ایرانی حسابی عاشقش هستند. این نسخه در صحرای خاورمیانه و در بستر تاریخی قرون وسطی روایت می‌شود و تلاش می‌کند تا بازنمایی نسبتاً واقع‌گرایانه‌ای از جنگ‌های صلیبی ارائه دهد. این عنوان شامل کمپین‌هایی است که سه جنگ صلیبی نخست را پوشش می‌دهند؛ ترتیب این کمپین‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده که از نظر سختی، مرحله به مرحله دشوارتر می‌شود. علاوه بر این سه کمپین اصلی، چند کمپین دیگر نیز در بازی وجود دارد، از جمله یک سناریوی فرضی با اسم What if که با نگاهی تخیلی به رویدادهای آن دوران می‌پردازد. برای گیمرهایی که آشنایی کمتری با مجموعه دارند، باید گفت که Stronghold Crusader: Definitive Edition حول محور نبردهای تاریخی میان ریچارد شیردل، پادشاه انگلستان و صلاح‌الدین ایوبی، فرمانده معروف و بنیان‌گذار سلسله‌ی ایوبیان می‌چرخد. بازیکنان در این بازی می‌توانند کنترل یکی از این دو شخصیت تاریخی را برعهده بگیرند و نیروهای وفادار به آن‌ها را در نبردهای تدافعی و تهاجمی هدایت کنند. این تقابل، در بستر جنگ‌های صلیبی و در قالب طراحی‌هایی که برگرفته از تاریخ واقعی هستند، جان می‌گیرد و تجربه‌ای حماسی و تاکتیکی را برای بازیکنان رقم می‌زند. به‌ جز این سناریوی غیرتاریخی، سایر مراحل بازی بر پایه‌ی رخدادهای واقعی طراحی شده‌اند. ساختار مأموریت‌ها، ابزارها و مکانیزم‌های درگیر در جنگ، همگی با دوره‌ی تاریخی قرن یازدهم میلادی هم‌خوانی دارند. همچنین شخصیت‌هایی که در این مراحل حضور دارند، برگرفته از افراد واقعی آن دوره و منطقه هستند. مراحل بازی و حالت جدیدی که در دسترس قرار گرفتد، حداقل برای من همچنان یکی از جذاب‌ترین گیم‌پلی‌های ممکن در بازی‌های استراتژی محسوب می‌شوند و برای این که از پشت سیستم بلند شوم کار خیلی سختی داشتم؛ درست مثل بچه ۷-۸ ساله‌ای که برای اولین بار با همچین بازی خفنی روبرو می‌شود.

در بخش گیم‌پلی، بازی هسته خودش را حفظ کرده و سازنده‌ها سعی داشتن تا با اضافه کردن چندین ویژگی جدید، حس و حال تازه‌ای را به بازیمکنان منتقل کنند. Stronghold Crusader: Definitive Edition نسبت به خیلی از بازی‌های استراتژی هم‌زمان دیگر، ریتمی کندتر دارد و برای چیدن استراتژی درست باید حسابی خلاقیت به خرج بدید. دلیل اصلی این موضوع، تمرکز پررنگ بازی بر طراحی بهینه‌ قلعه و استقرار هوشمندانه‌ی ساختمان‌هاست؛ تا فرآیند جا به جا کردن سربازها و ذخیره سازی منابع با حداکثر کارایی انجام شود. در کنار مدیریت منابع، یکی از عناصر مهم بازی حفظ رضایت مردم است. بازیکن باید میان میزان مالیات، جیره‌ی غذایی و سایر عوامل رفاهی تعادل برقرار کند؛ به‌نحوی که هم منابع مالی تأمین شود و هم سکونت‌گاه پابرجا باقی بماند. دقیقاً به همان شکلی که در بازی‌های قبلی دیده بودیم. برخلاف بسیاری از بازی‌های هم‌ سبک که ساخت واحدهای نظامی تنها با پرداخت هزینه و کمی زمان حل می‌شود، در این بازی روند تولید نیروها بسیار پیچیده‌تر و واقعی‌تر است. ابتدا باید منابع اولیه‌ای همچون انواع غذا، سنگ، آهن و چوب جمع‌آوری شوند؛ سپس این منابع باید از محل برداشت به مکان‌های مورد نیاز منتقل شوند و از آنجا به شکل سلاح و زره در بیایند. در بخش کنترل، بازی دو شیوه‌ متفاوت را در اختیار بازیکن قرار می‌دهد: حالت کلاسیک و حالت مدرن. حالت کلاسیک بازتابی از نسخه‌ی اصلی بازی در سال ۲۰۰۲ است و در آن کلیک چپ ماوس برای صدور فرمان‌ها و کلیک راست برای انتخاب واحدها و آیتم‌ها استفاده می‌شود. در مقابل، در حالت مدرن این الگو معکوس شده و بیشتر مطابق با استاندارد رایج بازی‌های استراتژیک بعد از آن دوره است. با این حال، هرچند که کنترل بازی راحت‌تر شده، رابط کاربری (HUD) و سیستم منوها همچنان می‌توانستند طراحی بصری ساده‌تر و قابل‌فهم‌تری داشته باشند تا گیم‌پلی بازی راحت‌تر شود.

در بحث گرافیکی و ارتقای جلوه‌های بصری هم فایرفلایز کم‌کاری نکرده و دوربین ۲ بعدی ایزومتریک معروف جنگ‌های صلیبی با بهبودهای زیادی طرف بوده است. ساختمان‌ها و محیط بازی به شکل چشم‌گیری با جزئیات بهتری ساخته شده‌اند و نسبت به ۲۳ سال پیش حسابی پیشرفت کرده‌اند. ولی خب راستش هنوز هم این بازی در هسته خودش یک بازی کلاسیک است که خیلی شبیه بازی‌های امروزی نیست؛ که خب اصلاً این نکته هم خیلی تاثیری روی بازی نمی‌گذارد. صداگذاری بازی‌های جنگ‌های صلیبی و آهنگ‌های معروفش همیشه یکی از نقاط قوتش به شمار می‌رفته و در این نسخه هم همین قضیه تکرار شده است. موسیقی ریمستر شده در کنار ترک‌های کاملاً جدید با الهام از موسیقی قدیمی خاور میانه‌ای طراحی شده‌اند و در کنار این مورد، همان صداپیشه‌های قدیمی هم برگشته‌اند تا همه چیز سر جای خودش باشد و گیمرها حسابی لذت ببرند. دیگر چه چیزهایی به بازی اضافه شده است؟ علاوه بر مواردی که گفتیم، در این نسخه، هشت مدل سرباز جدید قابل بازی، چهار لرد هوش-مصنوعی دار جدید و چندین کمپین متفاوت به بازی اضافه شده‌اند. بازیکنان می‌توانند به‌ تنهایی در قالب دو کمپین تاریخی جدید یا چهار مسیر نبرد تحت عنوان Sands of Time به تجربه‌ی بازی بپردازند. همچنین، برای نخستین بار در این مجموعه، امکان تجربه‌ی مراحل Co-op – به صورت همکاری دو نفره – در قالب یک مسیر کاملاً جدید فراهم شده است؛ قابلیتی که در زمان عرضه‌ی اولیه‌ی بازی وجود نداشت.

بخش چندنفره‌ی آنلاین نیز گسترش یافته و اکنون تا هشت بازیکن می‌توانند به‌صورت هم‌زمان در نبردهایی استراتژیک با یکدیگر رقابت کنند تا مهارت‌های خود را در طراحی دژ، مدیریت منابع و فرماندهی ارتش‌ها به چالش بکشند. یکی از مهم‌ترین تغییرات این نسخه، اضافه شدن سربازانی به اسم Bedouin Warriors است. این نیروها خیلی کاربردی هستند، چرا که می‌توانند بخشی از هزینه‌های مرتبط با مزدوران عرب و منابع لازم برای ساخت واحدهای صلیبی را جبران کنند. در کنار نیروهای جدید، دو کمپین تاریخی تازه نیز به بازی اضافه شده‌اند: The Barons’ Crusade و  The Seventh Crusade. این کمپین‌ها به‌ لحاظ تاکتیکی خیلی سخت‌تر هستند، اما به‌ خوبی استراتژی‌ها و توانایی‌های جدید نیروهای بدویین را به نمایش می‌گذارند و بازیکن را به تفکر و برنامه‌ریزی عمیق‌تری وادار می‌کنند.

در پایان باید گفت که Stronghold Crusader Definitive Edition درست مثل یک هدیه از طرف استودیوی فایرفلایز به هوادارن وفادار این مجموعه است که بتوانند آن حس فراموش‌نشدنی نوستالژی را دوباره با کلی ویژگی‌های جدید تجربه کنند. اگر این نسخه هم مثل بازی‌های قبلی دوبله شود، گیمرهای ایرانی هم قطعاً نباید تجربه آن را از دست بدهند.