جنجالی‌ترین بازی‌های تاریخ

اکنون چندین دهه است که بازی‌های ویدئویی به بخشی از زندگی روزانه میلیون‌ها آدم در سراسر دنیا تبدیل شده. قدرت‌های بزرگ نیز تاکنون بحث‌های زیادی را در مورد سود و زیان‌های این فرم از سرگرمی و تأثیرات آن بر روی زندگی‌مان انجام داده‌اند. اما در سه دهه اخیر، بازی‌هایی وجود داشته‌اند که بیشترین جنجال را در این صنعت به وجود آورده‌اند؛ از موضوعات مربوط به شیطان‌پرسی در بازی‌ها گرفته تا نگرانی‌ها بابت ترویج خشونت. در این بخش، قصد داریم تا به 10 بازی بحث‌برانگیز تاریخ این صنعت بپردازیم و ببینیم که چگونه این عناوین در میان عموم به برخی از جنجالی‌ترین ساخته‌ها در دنیای ویدئوگیم تبدیل شده‌اند. توجه داشته باشید که خواندن این مطلب، ممکن است برای تمام افراد مناسب نباشد.

برای تماشای آیتم ویدیویی در یوتوب کلیک کنید

10. Star Wars Battlefront II

شاید نام بتلفرانت 2 برای عنوانی که در اصل چهارمین نسخه عرضه شده در سری است، کمی گیج‌کننده باشد. اما احتمالا می‌دانید که عنوان مورد بحث ما، نسخه 2017 بازی Star Wars Battlefront II است که توسط دایس و الکترونیک آرتز ساخته شده بود. بازی یک تجربه مبارزه‌ای اول شخص و سوم شخص را همراه با سلاح‌ها و قابلیت‌های مختلف ارائه می‌دهد. اما موضوع جنجال‌آفرین استار وارز بتل‌فرانت 2 این بود که الکترونیک آرتز در خصوص سیاست‌های مربوط به پرداخت درون‌برنامه‌ای، پا را فراتر از همیشه گذاشت. استفاده از پرداخت درون‌برنامه‌ای به هیچ عنوان چیز جدیدی نیست، اما به‌کارگیری بتل‌فرانت 2 از آن به‌قدری طمع‌کارانه بود که موج بی‌سابقه‌ای از اعتراضات را در بر داشت.

در حالی که الکترونیک آرتز فکر می‌کرد می‌تواند با موفقیت از این مسئله خارج شود، مقامات ضد قمار کشور بلژیک با ورود خود همه چیز را تغییر داد. این مقامات تحقیقات خود را جهت خلق فضایی «Pay-2-Win» توسط EA آغاز کردند. پس از این، مقامات هاوایی نیز وارد قضیه شدند و کاری که EA و دیزنی انجام می‌دادند را ترویج قمار برای افراد کم سن و سال خواندند. بله، درست شنیدید. لوت باکس‌های بازی (بتل) پای دیزنی را هم به ماجرا باز کردند. در پایان ماجرای یکی از جنجالی‌ترین بازی‌های آنلاین، الکترونیک آرتز مجبور شد که ویژگی لوت باکس را از بازی حذف کند. اما عرضه بتل‌فرانت 2 در حالت اولیه باری دیگر نشان داد که کمپانی‌های بزرگ حاضرند تا برای چاپ چند اسکناس بیشتر، دست به چه کارهایی بزنند. از طرف دیگر، این اتفاقات به کمپانی‌ها یادآوری کرد که شاید درآمدزایی از پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای ناعدلانه و غیر استاندارد، به سادگی آنچه که قبلا فکر می‌کردند نباشد.

Hatred .9

دیدن عنوانی که با هدف واکنش به «نزاکت سیاسی» تولید شده در این لیست، چندان هم عجیب نیست. این‌ها بخشی توضیحاتی هستند که سازندگان بازی Hatred در صفحات رسمی آن قرار داده‌اند: «کینه و نفرت وجودت را فرا می‌گیرد. تو از وجود بی‌ارزش بشریت خسته شده‌ای. تنها چیزی که اهمیت دارد، اسلحه توست و مبارزه نهایی خیر و شری که قرار است آن را برپا کنی.» استودیوی سازنده بازی اعلام کرده بود که قصد دارد محصولی را بسازد که از ادب و نزاکت و ایده یک بازی ویدئویی به عنوان هنر، دوری کند.

بازی یک عنوان Shoot’em up است و همانطور که از توضیحاتش پیداست، شما را به یک قتل عام خشونت‌آمیز و همه‌جانبه دعوت می‌کند که در نیویورک جریان دارد. Hatred فارغ از تکراری بودن در بحث گیمپلی و کمبود تنوع، بابت خشونت و ماهیت بحث‌برانگیز خود شدیدا مورد انتقاد قرار گرفت. توئیچ مدت کمی قبل از عرضه این عنوان، استریم بازی‌های دارای درجه سنی «فقط بزرگسال» را ممنوع اعلام کرد و از این رو امروز چندان اسمی از Hatred برده نمی‌شود. حتی صداپیشه شخصیت اصلی بازی که احتمالا می‌دانست وارد چه نوع پروژه‌ای شده، شرایطی را قرار داد که طبق آن سازندگان باید از نام مستعار او استفاده می‌کردند و هویت واقعی‌اش را مخفی نگه می‌داشتند.

8. Doom

سری Doom یکی از شناخته‌شده‌ترین بازی‌های چند دهه اخیر دنیای ویدئوگیم است و همچنین از مهم‌ترین بازی‌های شوتر اول شخص محسوب می‌شود. متاسفانه دووم نقش بزرگی را در کشتار مدرسه دبیرستان کلمباین سال 1999 ایفا کرد. پس از رخ دادن این واقعه تلخ که 13 کشته برجا گذاشت، مشخص شد که افراد مهاجم از میان گیمرهایی بودند که به تجربه بازی Doom می‌پرداختند. موضوع وقتی دردناک‌تر می‌شود که بدانید در یادداشت‌های قاتلین این کشتار، اشاره‌های مختلفی به دووم دیده می‌شد و آن‌ها کاری که می‌خواستند انجام دهند را با بازی‌های این‌چنینی تشبیه می‌کردند.

پس از این اتفاقات، دووم از جمله بازی‌هایی به‌شمار می‌رفت که بابت تاثیرگذاری خشونت بیش از حد آن بر روی کودکان، نگرانی‌های زیادی را برای خانواده‌ها ایجاد کرده بود. والدین برخی از آن‌ها سعی کردند تا چندین شکایت را علیه تولیدکنندگان بازی‌های ویدئویی ثبت کنند، اما در اینکار ناموفق ماندند. باید اشاره کرد که جدا از مسائل مربوط به خشونت، گروه‌های مذهبی‌های زیادی نیز بابت تصویرسازی شیطانی دووم به این بازی واکنش‌های تندی را نشان دادند.

7. Manhunt

اینکه قادر باشید افراد را در بازی‌های ویدئویی به روش‌های مختلف به قتل برسانید، به هیچ عنوان چیز جدیدی نیست. اما هنگامی که این تم، حالتی فوق واقع‌گرایانه به‌خود بگیرد چه اتفاقی می‌افتد؟ بازی Manhunt شما را در نقش شخصیتی قرار می‌دهد که مجبور شده در نوعی نمایش عجیب به نقش آفرینی بپردازد. نمایشی که توسط شخصی کارگردان می‌شود و در آن، باید اعضای چندین گنگ را به‌طور واقعی به قتل برساند تا خانوده خود را نجات دهد. در سال 2004، یک نوجوان 14 ساله انگیسی به‌نام استفن پاکیرا توسط دوست 17 ساله خود به شیوه مشابهی که در بازی من‌هانت دیده می‌شد، به قتل رسید. هر چند پلیس در نهایت ارتباط داشتن این قتل را با من‌هانت نادرست دانست، اما بسیاری از افراد چنین چیزی را باور نکردند و معتقد بودند که این بازی تأثیر بزرگی را بر روی این اتفاق تلخ داشته.

افراد زیادی بابت نمایش خشونت بی‌پرده در بازی‌ها احساس ناخوشایندی پیدا می‌کنند. اما نکته‌ای که شاید کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، این است که اعضای تیم سازنده نیز ممکن است در میان این افراد قرار بگیرند. جف ویلیامز، یکی از بازیسازانی که در توسعه Manhunt نقش داشته می‌گوید :«کار کردن روی این بازی باعث می‌شد که احساس ناخوشایندی داشته باشیم. همش درباره خشونت بود، و آن هم خشونت واقع‌گرایانه. همه ما می‌دانستیم که توجیه عقلانی برای ساخت این بازی وجود نداشت. ما داشتیم از خط قرمز رد می‌شدیم.»

6. Call of Duty: Modern Warfare 2

به عنوان یک مجموعه شوتر نظامی، سری Call of Duty همیشه پر بوده از خشونت شبیه‌سازی شده در میدان جنگ. اما بازی Call of Duty: Modern Warfare 2 که بسیاری معتقدند در مبحث ایجاد گفتوگوی نقش خشونت در یک مدیوم تعاملی مانند ویدئوگیم جریان‌ساز بوده، همه چیز را به سطح جدیدی برد؛ به طوری که صحنه‌های جنجال‌برانگیزی از بازی در روسیه کاملا حذف شد.

حتما می‌دانید که در مورد کدام صحنه‌ها صحبت می‌کنیم: مرحله مشهور No Russian، جایی که بازیکن در نقش یک تروریست قرار می‌گیرد و نه‌تنها به قتل عام یک جمعیت غیرنظامی و بی‌گناه می‌پردازد، بلکه از کشته شدن تک تک آن‌ها نیز اطمینان حاصل می‌کند. خشونت نمایش داده شده در این مرحله، به‌خصوص وقتی که همه این اعمال را خود بازیکن در قالب گیم‌پلی انجام می‌داد، توسط بسیاری به‌شدت محکوم شد. هنگامی که تروریست‌های دنیای واقعی از مرحله No Russian به عنوان یک تمرین شبیه‌سازی استفاده کردند، این موضوع بدتر شد و به اوج رسید. پس از عرضه بازی، ارتباطاتی میان برخی عملیات‌های تروریستی واقعی و این بخش از Call of Duty: Modern Warfare 2 مشاهده شده بود که اثرگذاری منفی بازی را به‌خوبی نشان می‌داد.

5. Postal 2

در بازی Postal 2 شما در نقش مردی قرار می‌گیرید که باید کارهای پستی را انجام دهید. اما سازندگان به شما این انتخاب را می‌دهند که بازی را به شیوه‌ای خشن و یا با صلح و بدون آسیب زدن به دیگران، آن را پیش ببرید. یکی از توسعه‌دهندگان بازی عنوان کرده بود که احساس می‌کند Postal 2 همانند آیینه‌ای در مقابل بدترین جنبه‌های یک جامعه مدرن عمل می‌کند. البته که انجام اعمال خشونت‌آمیز در بازی اجباری نبود، اما این باعث نشد که Postal 2 انتقادات شدیدی را دریافت نکند.

انتقاداتی که به بازی وارد بود نیز شامل موارد گوناگونی می‌شد؛ از جنسیت‌زدگی و نفرت و خشونت علیه زنان تا نمایش خشونت مربوط حیوانات. یکی از تصاویر نامناسب پخش شده در سطح اینترنت، به قدری جنجال‌آفرین شد که دفتر طبقه‌بندی سنی فیلم‌ها و آثار ادبی نیوزیلند، Postal 2 را در سطح کشور رسما ممنوع اعلام کرد. خرید یا توزیع این بازی یک در نیوزیلند جرم کیفری محسوب می‌شود و مجازات آن، 50 هزار دلار جریمه و تا 10 سال زندان است.

4. Night Trap

نایت ترپ در حقیقت یک فیلم تعاملی است که در سال 1992 توسط استودیوی بازیسازی Digital Pictures توسعه یافت و برای Sega CD منتشر شد منتشر شد. بازیکن در این عنوان در نقش یک مامور ویژه قرار می‌گیرد و باید از طریق دوربین‌های قرار گرفته شده در اتاق چند دختر نوجوان، از آن‌ها در مقابل گروهی ومپایر محافظت کند. در همین حال، بازیکن باید بین دوربین‌های هر اتاق جابجا شود و با دنبال کردن قصه شخصیت‌ها و سرنخ‌ها، به فعال‌سازی تله در زمان‌های درست بپردازد.

در سال 1993، مجلس سنای ایالات متحده آمریکا کنگره‌ای را با موضوع خشونت در بازی‌های ویدئویی برگزار کرد. در این نشست معروف که پای بازی‌های بزرگ زیادی به وسط کشیده شد، نام Night Trap نیز به میان آمد. جو لیبرمن، یکی از سناتورهای حاضر در نشست که اعتراف کرد بازی را تجربه نکرده، مدعی شد که نایت ترپ به‌شکل غیرقابل توجیهی خشونت جنسی علیه زنان را ترویج می‌کند. البته که این برداشت تنها با دیدن چند ویدئو و بدون دیدن تصویر کلی انجام شده بود. همه این‌ها در حالی بود که سازندگان صحنه‌های خشونت‌آمیز شدید (حداقل در مقایسه با سایر بازی‌ها) یا برهنگی را برای نایت ترپ فیلم‌برداری نکرده بودند. همچین سازندگان مدعی بودند که دستگاهی که در بخشی از داستان با آن خون یکی از شخصیت‌ها کشیده می‌شود، به‌شکلی غیر واقع‌گرایانه طراحی شده تا از خشونت صحنه بکاهد.

3. Mortal Kombat

سری Mortal Kombat برای چندین دهه در مرکز بحث‌های خشونت در بازی‌ها بوده و نیازی به هیچگونه معرفی ندارد. مبارزات خونین این عناوین در کنار حرکات فینیشر معروف آن‌ها، همیشه مورتال کامبت را در حاشیه‌های مختلفی برده است. در نشست کنگره سال 1993 آمریکا که به آن اشاره کردیم، مورتال کامبت نیز از بازی‌هایی بود که مورد بحث قرار گرفت و در نهایت به‌شکل مستقیمی به ساخت سیستم رده‌بندی سنی ESRB منجر شد.

پس از آن استرالیا، آلمان و کره جنوبی از جمله کشورهایی بودند که بابت ممنوع کردن و یا ایجاد محدودیت در رسیدن بازی‌های Mortal Kombat به دست گیمرها، اقداماتی را انجام دادند. همچنین در تلاشی که ایالت کالیفرنیا جهت ممنوع کردن فروش بازی‌های خشن به افراد خردسال داشت، این سری فایتینگ نقطه بسیار مهمی محسوب می‌شد. البته که ایالت کالیفرنیا این مبارزه حقوقی را در سال 2005 به دیوان عالی باخت، چرا که متمم اول قانون اساسی آمریکا جلوی چنین چیزی را گرفت و در نهایت ممنوعیتی شامل بازی نشد. با این وجود اد بون، یکی از خالقان سری مورتال کامبت اعتراف کرده بود که حتی خود او نیز دوست ندارد تا فرزند 10 ساله‌اش چنین بازی‌هایی را انجام دهد و با افرادی که از این سری انتقاد می‌کنند، احساس مشابهی دارد.

2. Six Days in Fallujah

ساخت یک بازی بر اساس رخدادهای واقعی که در آن جنگی شبیه‌سازی می‌شود و به‌طور کلی ترس و وحشت و زجر کشیدن افراد زیادی را یادآور می‌شود، حقیقتا تصمیم عجیبی است. در سال 2009، کونامی تصمیم گرفت چنین عنوانی که Six Days in Fallujah نام داشت و روایت‌گر جنگ آمریکا و عراق بود را عرضه کند. اما تنها چند روز پس از معرفی بازی، سیل عظیم انتقادات از سوی اقشار مختلف، باعث شد تا کونامی تصمیمش را تغییر دهد و این پروژه را رها کند. بیش از یک دهه بعد، مدتی پیش بازی «شش روز در فلوجه» اینبار توسط استودیوی Highwire Games و شرکت Victura احیا شد و باری دیگر انتقادات شدیدی از آن صورت گرفت.

فارغ از موضوع کلی بازی، این پروژه از ابتدا بابت تلاش برای سانسور کردن برخی از جرائم جنگی ایالت آمریکا مورد نقد قرار داشت. در همین حال، سازندگان فعلی که قصد دارند بازی را در پایان سال 2021 عرضه کنند، بر روی ارائه یک تجربه واقع‌گرایانه با کمک گرفتن از تعداد زیادی سرباز آمریکایی و 26 عراقی غیرنظامی حاضر در جنگ، تأکید دارند. موضوع وقتی جنجالی‌تر شد که ناشر بازی اعلام کرد ساخته آن‌ها «یک تفسیر سیاسی نیست.» البته که این بیانیه هم با واکنش‌‌های تندی مواجه شد. مدتی بعد، سازندگان از این موضع خود عقب‌نشینی کردند و اذعان کردند که سیاست، بخشی جدایی ناپذیر از این پروژه است. در هر صورت، بسیاری معتقدند ساخته شدن عنوانی با اهداف Six Days in Fallujah از پایه و اساس اشتباه است.

1. Grand Theft Auto

پیدا کردن یک مجموعه بازی که هم به اندازه Grand Theft Auto محبوب باشد و هم به‌طور همزمان منفور، یکی از سخت‌ترین کارهای ممکن است. بازی‌های سری GTA همیشه دارای آزادی عمل کم‌نظیری بودند و این آزادی را در قالب یک جهان پویا و با جزئیاتی بالا در اختیار بازیکن قرار می‌دادند. همین موضوع نیز باعث شده که این بازی‌ها برای بسیاری از افراد همانند یک پلتفرم آزاد عمل کنند و در نتیجه بحث‌هایی مانند ترویج خشونت و خلافکاری و عادی‌سازی آن‌ها به وجود بیاید.

تاکنون کشورهای زیادی، از جمله آمریکا در تلاش بوده‌اند تا عناوین GTA را ممنوع و یا فروش آن‌ها را محدود سازند. بسیاری از کشورها در این امر موفق شدند، اما در بسیاری از نقاط دیگر این سری محبوب به رکوردشکنی در میزان درآمد و فروش ادامه می‌دهد. GTA V تنها در صورتی می‌توانست در ژاپن عرضه شود که سازندگان محتویات خشونت‌آمیز اذیت‌کننده آن، مانند افکت‌های خون‌ریزی را سانسور کنند. این اتفاق نیز رخ داد و بازی با سانسورهای شدید در این کشور عرضه شد. اما فارغ از موضوع خشونت، پس از اینکه راکستار تصمیم گرفت تا یک کازینو را به GTA Online اضافه کند، کشورهای زیادی برای ممنوعیت بازی اقدام کردند. تعداد این کشورها، به عدد سرسام‌آور 50 می‌رسد. آرژانتین، کرده جنوبی، ونزوئلا، تایلند و پاکستان از جمله کشورهایی که نام آن‌ها در این لیست دیده می‌شد.