بررسی بازی Persona 5 Tactica

پرسونا 5 نقطه‌ی عطفی برای مجموعه بازی Persona است. این مجموعه همیشه طرفداران خاص خود را به‌خصوص در میان دوستداران بازی‌های نقش آفرینی ژاپنی داشته و به‌خصوص در ژاپن بسیار محبوب است. با این حال، بازی Persona 5 محبوبیت سری پرسونا را به سطح بالاتری رساند و آن را در سراسر جهان تبدیل به اثری قابل توجه کرد. اگرچه مدت‌هاست که طرفداران منتظر بازی اصلی بعدی پرسونا هستند، در این بین بازی‌های فرعی مختلفی بر اساس پرسونا 5 ساخته شده‌اند که البته رسم آشنایی برای این مجموعه است؛ اما شاید کمتر کسی انتظار داشت که شاهد یک بازی نقش آفرینی تاکتیکی باشیم چرا که در میان بازی‌های اصلی و فرعی پرسونا چنین چیزی سابقه نداشته و شاید بیشتر طرفداران منتظر چیزی مثل یک بازی مبارزه‌ای (یک بازی آرنا جدید) بودند ولی سرنوشت به خلق بازی Persona 5 Tactica انجامید.

بازی Persona 5 Tactica یک بازی نقش آفرینی ژاپنی تاکتیکی است که توسط P-Studio توسعه و توسط سگا منتشر شده است و همان‌گونه که از نامش مشخص است، بر اساس جهان و شخصیت‌های بازی پرسونا 5 ساخته شده است و تقریباً می‌توان گفت جامعهٔ هدف اصلی آن هم طرفداران پرسونا 5 است. هرچند بدیهی است که به خاطر گیم‌پلی تاکتیکی‌اش اثری که می‌تواند توجه دوستداران بازی‌های نقش آفرینی تاکتیکی را جلب کند.

وقتی می‌گویم جامعه هدف اصلی آن طرفداران یا بازیکنان پرسونا 5 است، به این خاطر است که بازی با این ذهنیت شروع می‌شود که بازیکنان پرسونا 5 را تجربه کرده یا با آن آشنایی قابل‌قبولی دارند. البته، خط داستانی  Persona 5 Tactica کاملاً مجزا از پرسونا 5 است، اما به هر حال در همان جهان و با همان شخصیت‌های آشنا جریان دارد و طبیعی است که آگاهی از وقایع پرسونا 5 و آشنایی با شخصیت‌هایش باعث ارتباط بهتر و بیشتر بازیکنان با داستان این بازی می‌شود.

در حالی که اعضای Phantom Thieves در Cafe LeBlanc دور هم جمع شده‌اند، و دربارهٔ فارغ‌التحصیلی خود صحبت می‌کنند، خبر عجیبی در تلویزیون گفته می‌شود که سیاستمدار مشهوری به نام توشیهیرو کاسوکابه (Toshiro Kasukabe) به طرز نامشخص ناپدید شده است و کسی از محل او خبر ندارد. در این حین ناگهان Phantom Thieves به دنیای متاورس دیگری وارد می‌شوند که بسیار شبیه دنیایی اروپایی چند صده پیش است و تحت سلطهٔ ملکهٔ ستمگر و خودشیفته‌ای به نام ماری است که احتمالاً اشاره‌ای به ماری آنتوانت است.

در واقع مضمون چند تا از آرک‌های اصلی بازی با اشاره به دوره‌های انقلابی مهم تاریخ است که تا حدود استفادهٔ جالبی هم از آن انجام شده است. داستانی   Persona 5 Tacticaکمی بی‌رمق و کند شروع می‌شود و طول می‌کشد که عمق و جذابیتش نشان دهد؛ اما وقتی هستهٔ اصلی خود را نشان می‌دهد، حرف‌هایی برای گفتن دارد و می‌تواند قابل‌توجه باشد. شاید نکتهٔ قوت اصلی شخصیت‌پردازی درست شخصیت‌های جدید و استفاده‌ درست از آن‌ها باشد. علاوه بر شخصیت‌های اصلی پرسونا 5 که با آن‌ها آشنا هستیم، دو شخصیت جدید به نام توشیهیرو (که یک سیاستمدار است) و ارینا (که رهبر گروه شورشی علیه ماری است) در بازی معرفی می‌شوند که هر دو به‌خصوص توشیهیرو نقش کلیدی در داستان Persona 5 Tactica ایفا می‌کنند.

وجود شخصیتی مثل توشیهیرو به‌عنوان یک سیاستمدار در ابتدا این نگرانی را برایم به وجود آورد که احتمالاً شاید یک شخصیت تک‌بعدی احمق و ناآگاه هستیم که کلیشهٔ آن را بارها در این بازی‌ها دیده‌ایم؛ اما واقعیت این است که توشیهیرو بسیار فراتر از این‌هاست و استفادهٔ هوشمندانه‌ای از او انجام شده است و در این بازی او محور اصلی داستان است و در داستان به‌مرور و به‌درستی با لایه‌های عمیق‌تری از این شخصیت آشنا می‌شویم. داستان Persona 5 Tactica رفته‌رفته جذابیت‌های نهانش را رو می‌کند، با این حال در آخر بازی هم یکی از پیچش‌های داستانی می‌تواند بسیار بحث‌برانگیز باشد.

فارغ از پیچ‌وخم‌های داستانی، تجربهٔ Persona 5 Tactica چگونه است؟ در ساده‌ترین بیان، این بازی ترکیبی از یک نقش آفرینی تاکتیکی به همراه بعضی از المان‌های معروف پرسونا 5 است. حتی طراحی گیم‌پلی پرسونا 5 تاکتیکا هم به‌گونه‌ای است که سعی کرده اکثریت جامعهٔ مخاطبان پرسونا 5 را فارغ از علاقه‌ یا عدم علاقه به نقش آفرینی تاکتیک به خود جذب  کند. این کار با ارائهٔ تجربهٔ ساده‌تری از یک نقش آفرینی تاکتیکی همراه شده است.

البته حرفم را اشتباه برداشت نکنید، بازی همچنان یک نقش آفرینی تاکتیکی قابل‌توجه است که بسیاری از المان‌های مشابه بازی‌های این ژانر را در خود دارد و می‌تواند تاکتیک‌های مختلفی را برای شکست دشمنان پیاده‌سازی کرد. با این حال، عمق گیم‌پلی از بعد تاکتیکی به‌وضوح در اندازهٔ بهترین بازی‌های این ژانر نیست و چالش‌پذیری آن هم کمتر است.

در هر مبارزه شما قادر هستید از 3 شخصیت از مجموعه‌ی شخصیت‌های خود استفاده کنید. اصل حمله در مبارزات Persona 5 Tactica با سلاح‌های گرم از راه دور است اما یکی از مکانیک‌های مهم بازی کاورگیری است که باعث می‌شود فردی که کاور گرفته است، در برابر سلاح‌های گرم مقاومت بالاتری داشته باشد و اینجاست که سلاح‌های سرد و مبارزه نزدیک هم برای خارج کردن حریف از کاور امنش کاربردی می‌شود. مشخصاً پرسونای شخصیت‌ها هم بخش مهمی از بازی هستند که نقش یک حرکت ویژه را برای شخصیت‌ها ایفا می‌کند و در جریان بازی شما با پرسوناهای جذاب و کاربردی مختلفی روبه‌رو می‌شوید. فارغ از این قواعد ابتدایی چند مکانیک جالب و منحصر‌به‌فرد در مبارزات این اثر وجود دارد که می‌تواند هیجان و گستره‌ی تاکتیک‌های مبارزات را بیشتر کند.

 اولین اصل مهم در مبارزات پرسونا 5 تاکتیکا این است که هر شخصیتی که باعث «زمین خوردن» (Knocked Down) حریف شود، یک نوبت اضافه برای ضربه زدن پیدا می‌کند و بهترین و راحت‌ترین راه برای زمین زدن حریفان این است که به آن‌ها در حالی که کاور نگرفته‌اند، شلیک کنید. این اهمیت کاورگیری را در بازی نشان می‌دهد و شما را به‌گونه‌ای ترغیب می‌کند که دشمن را از کاور خارج کنید. مکانیک دوم که می‌تواند یک تاکتیک تعیین‌کننده برای ضربه‌زدن به حریفان باشد، قابلیت Triple Threat است که به‌گونه‌ای است که وقتی یک دشمن را Knocked Down کردید، با استفاده از هر سه شخصیت خود در طول آن مبارزه می‌تواند یک مثلث را به‌گونه‌ای شکل دهید که آن حریف در این مثلث قرار گیرد. در این صورت، یک حرکت ویژه با کمک هر سه شخصیت انجام می‌دهید و تمام حریفانی که در محدوده‌ی آن سه ضلعی قرار دارند، آسیب بسیاری را دریافت می‌کنند.

این دو مکانیک اصلی به علاوه مکانیک‌های ریز و درشت دیگری می‌توانند تاکتیک‌های شما را در نبرد بالاتر ببرند اما همان‌طور که گفته شد، بازی آن چنان دشوار نیست که بخواهید برای اجرای یک تاکتیک بسیار هوشمندانه خود را غرق فکر کنید. با این حال، این را باید بگویم که بازی در هر مبارزه یک سری چالش پیشنهادی در نظر گرفته که بر اساس آن به شما پاداش می‌دهد و شاید این چالش‌ها برای افرادی که خواهان تجربهٔ دشوارتری باشند، ترغیب‌کننده باشد و بتواند این فقدان چالش بالا را جبران کند. این سادگی حتی در طراحی مراحل بازی هم مشخص است. بعضی از استیج‌های بازی، به‌ویژه استیج‌های مربوط به باس فایت تا حدی هوشمندانه است اما به‌صورت کلی طراحی بسیاری  از استیج‌ها ساده و سطحی هستند و استفادهٔ محیطی از آن‌ها به‌خوبی انجام نشده است. با این حال، چند نمونه مثبت و باظرافت از این استفادهٔ محیطی در مبارزه با باس‌فایت‌ها دیده می‌شود. در مجموع مبارزه با باس‌فایت‌های بازی طراحی خوش‌ساخت و هیجان‌انگیزی دارند و بیش از مبارزات عادی شما را به چیدن تاکتیک‌ بر اساس توانایی‌های خود و محیط مبارزه ترغیب می‌کنند.

به‌صورت کلی گیم‌پلی بازی Persona 5 Tactica سرگرم‌کننده و جذاب است و می‌تواند سطح قابل‌قبولی از تجربهٔ یک نقش آفرینی تاکتیکی را ارائه کند اما به هر حال این احساس وجود دارد که در بعضی از جنبه‌های گیم‌پلی اهمال‌کاری‌هایی هم صورت گرفته یا به هر دلیل – بودجه یا زمان توسعهٔ سریع –  بعضی چیزها با شتاب‌زدگی انجام شده است و می‌توانست ظرافت بیشتری داشته باشد.

اگر بخواهیم از بحث گیم‌پلی خارج شویم، باید اشاره‌ای به جنبه‌های هنری از جمله طراحی‌‌های بصری و موسیقی این بازی داشته باشیم. شاید صحبت درباره‌ی این نوع طراحی بصری سلیقه‌ای باشد اما حداقل از دید من طراحی شخصیت‌های پرسونا 5 تاکتیکا که بر اساس سبک چیبی انجام شده، بسیار زیبا و بامزه است و با فضای اثر هم به‌خوبی جفت‌وجور شده است و از نظر زیبایی‌شناسی قابل‌توجه است. موسیقی‌ها هم یادآور موسیقی‌های پرسونا 5 است که شاید بهترین تحسینی باشد که بتوانم دربارهٔ آن بگویم. البته، موسیقی فاصله‌ای با موسیقی بازی اصلی دارد و به آن نمی‌رسد اما همچنان بسیار عالی است و شور و هیجانش در جریان مبارزات شما را همراه خود می‌کند.

بازی Persona 5 Tactica یک بازی فرعی سرگرم‌کننده از پرسونا 5 است که بیش از همه می‌تواند یک تجربهٔ تاکتیکی جدید و متفاوت را برای طرفداران Persona 5 به ارمغان آورد. به‌عنوان یک نقش آفرینی تاکتیکی این بازی شاید بهترین و عمیق‌ترین چیزی نباشد که بتوان انتظار داشت و ضعف‌هایی در طراحی مراحل دارد اما تجربه‌ای قابل‌احترام و با داستانی دوست‌داشتنی را ارائه می‌کند که می‌تواند بهانه‌ی خوبی برای بازگشت به دنیای Persona 5 باشد.