بررسی بازی Gran Turismo 5

معمولاً در ابتدای نقدها حملاتی به عنوان به مقدمه قرار می‌گیرند تا خواننده را با مطلب آشنا و به خواندن آن ترغیب کنند. اما این جملات در نقدهای اخیر Gran Turismo 5 تبدیل به یک سخن تکراری و کلیشه‌ای شدند! جملاتی مانند: بعد از N سال، بالاخره بازی عرضه شد و غیره. مطمئنم که شما هم مثل من از خواندن این جملات خسته شدید، بنابراین لازم نیست در این نقد نیز تکرار مکررات شود. دقیقاً همان لحظه‌ای که دیسک GT5 به دستم رسید آنرا داخل دستگاه گذاشتم تا وارد دنیای GT شوم، اما قبل از آن باید امتحان صبر و حوصله را با موفقیت می‌گذارندم تا نصب بازی به اتمام برسد. نصبی که در هنگام اجرا عدد 20 دقیقه را نشان می‌دهد اما در عمل به دو برابر این زمان برای نصب بازی احتیاج است. البته گزینه نصب این بازی اختیاری است اما برای داشتن تجربه بهتر و لودینگ های کمتر قطعاً به آن احتیاج دارید.

در اولین منوی بازی 4 گزینه را مشاهده می‌کنید Gran Turismo TV که دارای کلیپ‌ها و برنامه مختلف درباره دنیای اتومبیل است و برای علاقه مندان اتومبیل در نظر گرفته شده. Course Maker نیز بخش جدیدی در سری GT است که قبل از عرضه شایعات مختلفی نیز درباره آن به گوش می‌رسید. در این بخش شما توانایی این را دارید که جاده‌های مختلفی را بر اساس 7 تم از پیش تایین شده، بسازید و با دیگران به اشتراک بگذارید. بعد از انتخاب تم مورد نظر وارد تنطیمات اصلی می‌شوید. در اینجا می‌توانید تعداد بخش‌های جاده، آب و هوا، ساعت روز، پیچیدگی هر بخش، عرض جاده و همچنین میزان تندی پیچ‌ها را انتخاب کنید و در نهایت بر اساس انتخاب‌های شما جاده‌ای ساخته می‌شود. کار کردن با این بخش بسیار راحت است و حتی کسانی که زیاد حوصله ساخت و ساز را ندارند به راحتی و در عرض چند دقیقه می‌توانند جاده مورد نظرشان را بسازند. اما به دلیل امکانات کم ویرایش، ممکن است در آخر جاده ساخته شده آن چیزی نباشد که شما در ذهن داشتید. گزینه دیگر بخش Arcade است که حتماً‌ با آن آشنایی دارید، در این بخش می‌توانید ماشین مورد علاقتان را از میان لیست نسبتاً مناسب ماشین‌ها انتخاب کنید و به مسابقه با دوستتان بپردازید، مسابقات Drift را تجربه کنید یا وارد بخش Time Trial شوید و رکوردهای خود را ثبت کنید.

اما بخش اصلی بازی که به نوعی بخش Career محسوب می‌شود، GT Mode است. اولین چیزی که به چشم می‌آید طراحی بسیار زیبا و دلنشین منوهای این بخش است که در عین سادگی بسیاز شیک و مدرن طراحی شده‌اند. مسابقات در GT Mode به دو دسته A-Spec و B-Spec تقسیم شده‌اند که در اولی راننده و همه کاره مسابقات خود شما هستید اما در دومی شما یک راننده AI را انتخاب می‌کنید و نقش هدایت آن در مسابقات را بر عهده دارید. بخش A-Spec شامل 5 درجه از مسابقات می‌شود (از Beginner گرفته تا Extreme) که هرچه پیش می‌روید با مسابقات و قوانین سخت‌تری رو به رو می‌شوید. با تکمیل هر مسابقه نسبت به جایگاهی که کسب کردید به شما پول و اعتبار برای Level Up کردن تعلق می‌گیرید. استفاده از سیستم level بندی نیز برای اولین بار است که در سری GT به کار برده می‌شود و برای آزاد کردن مسابقات یا خرید ماشین‌های مختلف به آن احتیاج دارید. اعتراضی که طرفدارن بازی به بخش A-Spec دارند، کمبود مسابقات در این بخش است که امید می‌رود بوسیله DLC در آینده تعداد این مسابقات افزایش یابد. بخش B-Spec نیز در کل از روال A-Spec پیروی می‌کند اما ممکن است عدم وجود رانندگی به مزاق خیلی‌ها خوش نیاید ولی ماشین‌هایی که به عنوان جایزه برای تکمیل کردن مسابقات (با مدال طلا) به بازیکن اهدا می‌شود روشی خوبی برای ترغیب بازیکن برای ادامه دادن این بخش است.

بخش جدید Special نیز یکی از مهیج‌ترین مکمل‌های GT5 است. این قسمت ماحصل همکاری Polyphony Digital با دیگر شرکت‌های مرتبط با دنیای اتومبیل است که شامل challenge های مختلفی می‌شود از آموزش‌های NASCAR گرفته تا رقابت‌های سخت Top Gear, Mercedes Ben و بخش‌های رالی با حضور راننده معروف رالی Sebastien Loeb و و و. اکثر این مسابقات بسیار هیجان انگیز هستند و برای طلا گرفتن در هر کدام نیاز به استراتژی خاص و تمرین مداوم دارید اما لحظه‌ای که موفق به انجام دادنشان می‌شوید احساس موفقیت در آنها بسیار دلنشین است. با تکمیل قسمت‌های Special اعتبار بیشتری نسبت به مسابقات A-Spec بدست میاورید که با توجه به درجه سختی آنها، عمل منطقی است. تنها نکته‌ای که در این بخش در سطح انتظارات ظاهر نشد بخش Top Gear است که مشخص نشد به چه دلیل حضور Stig در بازی کنسل شد، در حالی که در تریلرهای بازی Stig در حال رانندگی مشاهده می‌شد. قسمت محبوب License در GT5 بازگشته اما اینبار دیگر اجباری برای انجام دادنشان وجود ندارد زیرا همانطور که گفتم مسابقات با توجه به level شما باز می‌شوند و برای وارد شدن در مسابقات به هیچ لایسنیس احتیاج ندارید، اما این قسمت هنوز هم برای طرفداران سری بخش بسیار مهم و جذابی است.

در کل بازی امکانات و بخش‌های متعددی دارد که اگر بخواهیم به بررسی همه آنها بپردازیم باید طوماری بلند بالا بنویسیم که از حوصله خارج است. اما دو بخش GT Auto و Photo Travel نیز شایسته اشاره هستند که در اولی انواع سرویس‌های ماشین را می‌توانید انجام دهید مانند شست و شو، تعویض روغن و … در Photo Travel نیز که برای علاقه مندان ماشین بسیار سرگرم کننده است، شما می‌توانید ماشین‌هایی که در گاراژ خود دارید در مکان‌های مختلف و فوق العاده زیبا در گوشه و کنار دنیا قرار دهید و تصاویر زیبایی از ماشین‌هایتان بگیرید.

اما می‌رسیم به به بخشی که یکی از ارکان اساسی بازی‌های ریسینگ است، بله اتومبیل‌ها! همانطور که می‌دانید ماشین‌ها در GT5 به دو دسته پرمیوم و استاندارد تقسیم می‌شوند، دسته اول ماشین‌هایی هستند با دقت زیاد و جزییات فوق‌العاده طراحی شده‌اند و از هر لحاظ نسبت به ماشین‌های استاندارد که در واقع همان ماشین‌های GT4 و GT PSP با رزولوشن بالاتر هستند، برتری دارند. تفاوت اصلی این ماشین‌ها به دلیل عدم وجود کاکپیت برای ماشین‌های استاندارد کاملاً احساس می‌شود اما در بقیه موارد در هنگام مسابقه دادن زیاد متوجه تفاوت این ماشین‌ها نمی‌شوید. شاید اگر بازی با همان تعداد ماشین پرمیوم عرضه می‌شد دیگر جایی برای شکایت در اینباره نبود اما متاسفانه تصمیمات غلط استودیو سازنده درباره تعداد ماشین‌ها باعث بوجود آمدن این دو دستگی در کیفیت ماشین‌های بازی شده. یکی دیگر از تفاوت‌های این دو دسته در میزان آسیب دیدگی در هنگام تصادفات است که بازهم در این مورد مدل‌های پرمیوم برتری دارند و صدمات مدل استاندارد در رنگ رفتگی و کش آمدن! بدنه خلاصه می‌شود. نکته دیگر که لازم به ذکر است نحوه خرید ماشین‌هاست، ماشین‌های پرمیوم در هر زمانی که شما بخوهید در دسترستان هستند اما برای خرید ماشین‌های استاندارد در آنِ واحد فقط یک لیست 30 تایی وجود دارد که ممکن است ماشین مورد نظر شما در آن لیست نباشد و برای خرید آن مجبور هستید صبر کنید تا در لیست ظاهر شود. این عمل نیز در نوع خود یکی از تصمیمات عجیب سازنده بازی است که هرچه فکر می‌کنم منطقی در آن نمی‌بینم.

اما بزرگترین نقطه قوت GT5 واقعاً در چیست؟ جواب در گیم‌پلی این بازی نهفته است. کافی است با ماشین مورد علاقه‌تان در یکی از پیست‌های بازی به مسابقه بپردازید تا متوجه لذت وصف نشدنی بازی بشوید، جایی که نه به گرسنگی فکر می‌کنید و نه به تشنگی، گویا جادویی بازیکن را تسخیر می‌کند و تنها چیزی که در رو به رویش می‌بیند مسیر مسابقه و هیجان پشت سر گذاشتن رقیبان است. بله گیم‌پلی GT5 به واقع جادوییست طوری که وقتی خودم پای بازی می‌نشینم گاهی گذر زمان را اصلاً حس نمی‌کنم، وقتی به خودم میایم میبینم چندین ساعت گذشته و من به چیزی جز بازی فکر نکردم. مسابقات GT5 از رالی گرفته تا مسابقات در شب و پیست رویایی Nurburgring همه و همه در عین شبیه ساز بودن،‌‌ هیجان بسیار بالایی دارند که به محض تمام شدن دوباره بازیکن را مشتاق می‌کند تا وارد مسابقه دیگری شود. همین امر از سری GT یک بازی استثنایی می‌سازد. اما همه چیز به اینجا ختم نمی‌شود، GT5 از سیستم فیزیک جدیدی بهره می‌گیرید که تا جای ممکن سعی شده عمل شبیه سازی حرکات اتومبیل و واکنش آن با جاده را به بهترین نحو به بازیکن انتقال دهد. کافی است تا در هنگام مسابقات گزینه Skid Recovery را خاموش کنید تا تاثیر force feedbacks بر روی اتومبیل در هنگام ترمز، لیز خوردن تایرها و کنترل واقعی اتومبیل را به خوبی حس کنید. در این حین هر ماشینی دست فرمان و بازدهی متفاوتی دارد که با استفاده از تیون‌های مختلف فنی که بازی در اخیتار شما قرار می‌دهد می‌توانید ماشینتان را به سطح مورد نظراتان برسانید. AI ماشین‌های رقیب نیز با توجه به استانداردهای امروزی در حد قابل قبولی هستند، برای مثال تا انجا ممکن باشد سعی می‌کنند از کنار شما عبور کنند و با شما برخورد نداشته باشند اما معمولاً در هنگام مسابقات اشتباهی از آنها سر نمیزند و اکثر اوقات مسیر را راحت طی می‌کنند. تنها نکته‌ای که در مورد گیم‌پلی می‌توان خرده گرفت، عدم وجود اسیب پذیری مناسب است. سیستم دمیج در مورد همه ماشین‌ها یکسان نیست و بعضی ماشین‌ها اسیب بیشتری می‌پذیرند اما برای مثال بعضی ماشین‌ها نیز تازه بعد از چندین باز تصادف سنگین سپرشان کج می‌شود و … ضمن اینکه آسیب مکانیکی نیز با عرضه یک پچ به بازی اضافه شده اما در حال حاضر فقط در بخش انلاین قابل استفاده است! این هم باز یک تصمیم عجیب و غریب از طرف سازنده بازیست. یک قابلیت بسیار جالب نیز در بازی گنجانده شده است که با استفاده از PSEye می‌تواند حرکات سر بازیکن را ردیابی کند و در صورت انتخاب نمای کاکپیت می‌توانید با حرکت سرتان داخل بدنه ماشین را به طوری کامل ببینید اما این قابلیت فقط در بخش Arcade قابل استفادست و تنها تا یک متر فاصله را پشتیبانی می‌کند.

بخش آنلاین برای بار اول است که در یک سری اصلی GT به کار گرفته شده، این بخش ابزارهای خوبی در قسمت Community دارد، جایی که می‌توانید به صفحه دوستان خود سر بزنید، برایشان پیغام بگذارید یا ماشینی هدیه بدهید و هدیه بگیرید. برای انجام مسابقات انلاین شما می‌توانید یک روم برای خودتان با محدودیت‌های مورد نظرتان بسازید یا به روم دیگران وارد شوید و به مسابقه بپردازید، ولی انجام مسابقات در پیست های باریک GT5 عملاً غیر ممکن است زیرا تا بخواهید تکانی به خود بدهید با ماشین‌ها دیگر برخورد می‌کنید و منحرف می‌شوید و الی آخر… در کل امکانات انلاین با اینکه نسبتاً قابل قبول است اما PD به تجربه بیشتری برای خلق یک تجربه عالی در بخش انلاین نیاز دارد.

اما گرافیک و صدا گذاری بازی چطور است؟ آیا در سطح انتظارات مخاطبان بوده یا خیر؟ در جواب باید بگویم گرافیک در GT5 نا حدودی نامتوازن کار شده. برای مثال شما بعضی از پیست‌ها را می‌بینید که به زیبایی و با گرافیک خیره کننده طراحی شده‌اند اما در بعضی پیست‌ها شما یک محیط بی کیفیت با پلی‌گان‌های کم می‌بینید! همین امر در بین ماشین‌های پرمیوم و استاندارد نیز قابل مشاهده است. ماشین‌های پرمیوم با جزییات فوق‌العاده‌ای طراحی شده‌اند اما وقتی داخل کاکپیت هستید و افکت‌های سایه پر از دندانه را داخل داشبورد می‌بینید که کمی آزار دهنده هستند. افکت‌های دیگری مانند گرد و خاک، دود، تغییرات آب و هوا (مانند باران و برف) نیز برای اولین بار در این بازی طراحی شده‌اند و به زیبا شدن گرافیک کمک شایانی می‌کنند اما وقتی این افکت‌ها در پشت مدل ماشین قرار می‌گیریند، مدل بی کیفیت و پر از دندانه‌ای را ایجاد می‌کنند! یک مشکل گرافیکی دیگر Screen Tearing شدید در سر پیچ‌هاست، البته در هنگام مسابقه دادن به دلیل سرعت مسابقه به ندرت متوجه این امر می‌شوید اما در هنگام تماشای replay مسابقات برش تصاویر کاملاً مشهود هستند. در مجموع گرافیک بازی در عین چشم نواز بودن اشکالات زیادی دارند، که شاید اگر استودیو سازنده بازی را برای رزولوشن کمتر از 1080p را بهینه سازی می‌کرد و به جای آن بر روی بهبود AA و V-sync تمرکز می‌کرد نتیجه خیلی بهتری می‌گرفت. صداگذاری ماشین‌ها GT5 نیز نسبت به سری‌های قبلی پیشرفت خوبی داشته و تا حد امکان از صدای اصلی خود ماشین‌ها در بازی استفاده شده. بهترین صدای موتور را در هنگام رانندگی از زاویه دوربین Roof حس می‌کنید که در واقعیت نیز همینطور است. اما صدای برخورد ماشین‌ها به هم خوب کار نشده و بیشتر به صدای طبل شبیه است تا صدای تصادف.

در مجموع Gran Turismo 5 مانند همیشه یک بازی شبیه سازی با امکانات فوق‌العاده و گیم‌پلی مجذوب کننده است که در گوشه و کنار ایرادات کوچک و بزرگی نیز دارد، تصمیمات اشتباه سازنده نیز لطمه‌هایی به بازی وارد کرده که واقعاً از استودیوی با تجربه PD بعید است. امید می‌رود در نسخه‌های آینده سری GT این اشتباهات تکرار نشوند و PD یک بازی یک دست و کامل را ارائه دهد.